Живко Груевски – Вистина.мк

Колумна: „Еуромакс Одлучно ПРОТИВ Рудници на Смртта!“

Дејан Донев — Sat, 22 Jul 2023 10:55:23 +0000

Пишува: д-р. Живко Груевски И веднаш за да нема никаква дилема, да бидам јасен овој наслов не е печатна грешка и вие правилно сте го прочитале и разбрале. Еуромакс Ресоурцес е одлучно против „рудници на смртта“, против „екоцид и геноцид“, против застарени технолошки методи и стандарди во рударството, против користење на цијанид, киселини и токсични хемикалии; против небезбедни брани за течни јаловишта, загадување на надземните и подземните води, дополнителни загадувања на плодните почви и воздухот; против застарено и неконтролирано користење на експлозивни материи, неподнослива бучава и неконтролирано создавање на облаци од прашина; Еуромакс е против принудно дислоцирање на постојни живеалишта и раселување на регионалното население, девастирање на природата и животната средина по истек на периодот за активна експлоатација... Да, ние сме одлучно против сите форми на шпекулативни и коруптивни договори помеѓу политичко-економски структури, секој вид на политичко влијание и притисок врз независните судски органи; против разни структури-странски служби, конкурентски бизнис компании или политички партии кои за своите лукративни интереси финансираат формирање и активности на лажно загрижени „граѓански активисти“ чија добро платена задача е да шират дезинформации и шпекулации. Тие злонамерно креираат хистерија и страв од катастрофични сценарија што треба да резултира со комплетен застој и назадување на државата, деструкција и економски колапс, континуирана политичка нестабилност и подгревање на целосната недоверба на граѓаните во капацитетите на системот, во секого, во се и сешто.... Токму затоа, ние сме апсолутно против сите форми на користење говор на омраза, сеопшти повици за радикален бунт и линчување на неистомислениците, против сите агресивни националистички изблици на етничка и религиозна дискриминација. За жал, морам да констатирам дека во изминативе пеколно топли денови во нашата држава, со неподносливо болна леснотија и со нагласено дилетантска трагикомичност кулминираа хистерично на отворена сцена поголем дел од горенаведените зла. Ваквата енормна доза на негативна енергија и фрапантна површност и неодговорност кај мноштвото на овие актери, само ја засилија мојата лична посветеност за аргументирано презентирање на ВИСТИНАТА за мега-Проектот, рударскиот комплекс Иловица-Штука. Да, сите ние од Еуромакс Ресоурцес недвосмислено сме одлучни ЗА реализација и долгорочно функционирање на рудникот за Подобар ЖИВОТ – Сега и Веднаш! Современиот рударски комплекс Иловица-Штука е стручно проектиран и ќе биде менаџиран по сите највисоки светски стандарди со примена на најнови техничко-технолошки методи и потврдено добри практики. Приоритетно се залагаме за целосно безбеден и еколошки одржлив индустриски капацитет со огромни придобивки за економијата, раст на извозот во просек над 200 милиони евра годишно, значително зголемени приливи на девизни средства што ќе придонесе за подобрување на структурата на билансот на плаќање и одржување на стабилниот курс на денарот, раст на БДП со приближно 4% годишно.... Веднаш во првите две години од изградба, Еуромакс ќе инвестира околу 350 милиони евра, од кои над 180 милиони евра ќе бидат исплатени на домашни компании кои активно функционираат во сектори како градежништво, транспорт, механизација, опрема, информатичка технологија итн. Во текот на целиот период од оперативното работење на рударскиот комплекс ќе се исплаќаат кумулативно по 75 милиони евра секоја година на повеќе локални кооперанти за тековно одржување, снабдување со неопходни производи и разни сервисни услуги. Зборуваме за најширок опфат на домашни компании кои се занимаваат со земјоделство и прехрамбена индустрија, угостителство, текстилна, хемиска и дрва индустрија, занаетчиство, одржување и тековно сервисирање... Во согласност со актуелните законски прописи секоја година ќе се уплаќаат приближно од 25 милиони евра во државниот буџет, а над 3 милиони евра годишно ќе се слеваат директно во буџетите на локалните управи на оштините Босилово и Ново Село. Само вака реално ќе се обезбеди стабилно финансирање на локалните управи за да ефективно се реализираат нивните дефинирани проекти за заштита на животната средина, водоснабдувањето, локалната инфраструктура, поддшка на земјоделството, реновирање и изградба на нови училишта, културни и спортски објекти. Затскриени под маските на граѓанскиот активизам, добро платените кочничари на развојот упорно манипулираат со јавноста. Се обидуваат да ја игнорираат реалноста дека само богати и економски развиени земји можат ефикасно и приоритетно да инвестираат во заштита на животната средина, да обезбедат високи стандарди и технички услови во делот на хигиената и здравјето на луѓето, во образованието, културата.... или воопшто во креирање на квалитетни параметри за достоинствено и среќно живеење. Рударскиот комплекс Иловица-Штука ќе создаде потреба од околу 3200 нови директни и индиректни работни места од најразлични професии, со што значително ќе се помогне на нашата држава за ефикасно намалување на долгогодишниот девастирачки тренд на економски мотивираната миграција. Секој рационален човек знае дека за да се постигнат подобри и повкалитетни животни услови и атрактивни перспективи за младите генерации, не се доволни само декларативни заложби. Неопходни се конкретни акции и дела. Само големи инвестициски проекти, отворање на нови капацитети во реалното стопанство, производство и извоз, можат брзо да создадат позитивни промени и напредок. Јасно и прецизно – сите ние од Еуромакс Ресоурцес сме одлучно против рудници на смртта, но уште поодлучно ЗА Проектот Иловица-Штука како современ рудник за подобар ЖИВОТ – Сега и Веднаш!

Разочарувачки пример на економски и социјален „мазохизам“

Дејан Донев — Fri, 28 Oct 2022 09:13:50 +0000

Д-р. Живко Груевски Откако пред неполни три години човештвото се соочи со глобалната пандемиска – здравствена криза што мултиплицирано се зголеми на почетокот од оваа 2022 година со руската воена инвазија во Украина, согласно сите извештаи за реалните состојби, научни анализи и аргументирани предвидувања извесно е дека оваа есен – зима ќе кулминираат економската, енергетската, инфлаторната, ценовната и социјалната криза со епски пропорции. Jeff Bezos, основачот и извршен претседател на „e-commerce” гигантот Amazon, кој е најрелевантен барометар за „здравјето” на јавната потрошувачка односно, клучниот генератор на економскиот развој, предупредува на неизбежност од голема рецесија на светската економија. Истите ставови ги споделуваат и David Solomon (CEO Investment Bank Goldman Sachs) или пак Jamie Dimon (CEO JP Morgan Chase) кој по последното интервју од 10 октомври ќе изјави дека „економијата ќе влезе во рецесија следните шест до девет месеци”. Elon Musk (CEO Tesla & SpaceX), е уште попрецизен велејќи дека „ние сме веќе во рецесија која веројатно ќе трае до пролетта 2024 година и само најјаките ќе преживеат”. Ваквата драматична криза кај сите национални економии наметна алармантна, вонредна состојба која пак ургентно бара вонредни и радикални економски стратегии и оперативни мерки за одржување во живот и избегнување на целосен економски колапс. Скоро без исклучок сите одговорни политички, економски и финансиски лидери од европските земји се согласуваат со дијагнозата дека се работи за најсериозна ,,ЕГЗИСТЕНЦИЈАЛНА ЗАКАНА” која наметнува неопходност од нови приоритети преку забавување или целосно времено одложување на претходно донесените национални стратегии и развојни проекции. Метафорично, кризата ги претвори националните економии како „пациент во клинички шок со акутни животно загрозувачки проблеми каде се неопходни интервентни реанимациони процедури а не некакви блазирани совети за долгорочните погодности од поинтензивно пешачење и физички вежби во природа на чист воздух или пак совети за органска исхрана и здрав диетален програм(!?)”. Така на пример германскиот канцелар и неговиот владин кабинет интервентно одлучија да го стопираат планираното затворање на преостанатите три нуклеарни централи, но и да рестартираат неколку од веќе „пензионираните” нуклеарни капацитети. Од егзистенцијална важност е да се обезбеди електрична енергија за домаќинствата, индустријата и инфраструктурата во Германија. Ваквата тешка одлука е донесена и под голем притисок на неколку други партнерски земји од ЕУ, како Словачка и Унгарија. Белгија исто така планираше да ги затвори своите два нуклеарни реактори (со капацитет од 2.1 GW) до 2025 година, но во март одлучија да ги задржат во функција барем за уште 10 години. „Bloomberg” објави дека новата влада на Шведска ќе побара од државната компанија „Vattenfall AB” да планира и изгради нови нуклеарни централи за да ја задоволи растечката побарувачка на електрична енергија во земјата. Притисната од драматичната реалност, германската влада прави „очајнички” обиди за да го задржи функционирањето на националната економија но и запалените светла и снабдување со електрична енергија во сите домаќинства за да се помине зимата. И покрај претходно прифатената обврска на Германија за постепено исклучување на ископување и користење на јаглен до крајот на оваа декада, во оваа нова реалност се вратија назад на најсигурниот и најбрз начин на производство на електрична енергија од фосилните горива. Така, во овие неколку месеци ефикасно возобновија и вратија во функција на неопределено време, најмалку 20 термо електрани на јаглен. Ветерните турбини близу до отворениот коп на рудникот „Garzweiler” во Северна Рајна-Вестфалија а со кој управува германскиот енергетски гигант „RWE”, се демонтираат и отстрануваат за да се отвори простор за проширување на копот и интензивна експлоатација на јаглен. Дури и најавторитетните граѓански групации за заштита на животната средина се согласуваат дека јагленот е најбрзиот но и најефикасниот одговор на енергетската криза. Karsten Smid од „Greenpeace Germany” вели „Ние мораме да разбереме дека кризната состојба во која би немале енергија, би немале струја нити топлина во домовите и канцелариите оваа зима, е далеку посериозно прашање од било која друга тема и заложба”. Факт е дека во кризни времиња генерално сите луѓе покажуваат поголем интерес за информации, читање, проучување, слушање и осознавање. Така дури и најекстремните екологисти ја разбраа и прифатија реалноста дека без рударство и многукратно зголемување на неопходните количини од ретките, критични минерали и метали (бакар, литиум, никел, графит, кобалт...), општоприфатената програма за глобална транзиција во „зелена економија” - е само обична ДЕКЛАРАТИВНА ЖЕЛБА! Според извештаите на Светска Банка, притисокот за „зелена” технологија и производство на енергија од обновливи извори (ветер, сончева и геотермална), како и високософистицираните решенија за складирање на таквата енергија ќе резултира со побарувачка од околу 3 милијарди тони минерали и метали, односно ќе биде потребно 500% зголемување на производството на критични минерали и метали до 2050 година. Неизбежно се наметнува заклучокот дека современото одржливо рударство е клучна алка во процесот на транформација кон „зелената економија”. Видлив е трендот да големите автомобилски компании како Ford, Chrysler, Volkswagen, Mercedes, кои се обврзаа за забрзана транзиција и замена на нивните производни програми со електрични возила широко достапни до 2035 година (!?), интензивно стратешки се поврзуваат капитално со големите рударски компании кои работат и применуваат нови технологии и високи стандарди за одржливо рударство. Така и американската администрација на претседателот Joe Biden неодамна додели грант од вкупно 2.8 милијарди долари за значително поттикнување на домашното рударство на критичните минерали и метали потребни за производство на моќните батерии за електричните возила. Доколку во контекст на сé претходно наведено во овој текст повторно се навратам на разочарувачкиот пример со сосема неоправдано наметнатата неизвесност или повеќегодишниот „limbo” статус на Проектот за мега странската инвестиција – рударски комплекс за бакар „Иловица-Штука”, неизбежно ќе воочиме дека во односот на нашата држава кон овој проект има јасни елементи на економски, финансиски, енергетски и социјален „МАЗОХИЗАМ”. Искрено, како горд македонски државјанин чувствувам наплив на „срамотизам” при самото потсетување на крајно непристојното игнорирање и упорно избегнување на директна конструктивна комуникација со највисокиот менаџмент и бордот на директори на проектната компанија Euromax Resources, како и со клучните инвеститори со потврдено позитивен авторитет на глобалната деловна сцена. Со неодговорно наметнатата административна „рашомонијада” кон овој Проект (во последните 7 години!), како да постои некаков нерационален „мораториум” за објективно согледување на реалноста и за повлекување на практични и ефективни одлуки. Се прашувам зошто, дури и во вакви најкризни времиња, кај нас се повторува синдромалното пореметување на деструктивна „умствена миопија” додека и понатаму продолжуваме да пимпламе со односот кон нашата колективна иднина. Пасивноста, игнорантноста и самосожалувањето со својата „мртва тежина” не притискаат и во ваква драматична криза се всушност најголемата неправда кон сите нас. И покрај нашите политички, етнички, верски, социјални и културни различности, крајно време е СИТЕ да се обединиме во справувањето со овие егзистенцијални предизвици, да се обединиме за опстанок но и за прогрес, за отворање на нови работни места, за повисок животен стандард, конечно стопирање на иселувањето, посреќен и подостоинствен живот! Да бидам конкретен – Во актуелните турбулентни времиња единствена реално остварлива, повторувам единствена реална мега – странска инвестиција која е веќе присутна во нашата држава и е целосно подготвена ВЕДНАШ да започне со оперативна реализација е токму проектот на Euromax Resources за современ рударски комплекс за бакар „Иловица-Штука”! Само за првите две години на изградба обезбеден е буџет за инвестирање на 350 милиони евра; во текот на целиот период на оперативно функционирање редовно ќе се исплаќаат по околу 75 милиони евра секоја година на повеќе домашни кооперанти; секоја година ќе се уплаќаат приближно по 25 милиони евра во државниот буџет, а околу 4 милиони евра во буџетите на локалните управи; рударскиот комплекс ќе генерира редовен извоз од околу 200 милиони евра годишно; според актуелните статистички податоци се проценува дека ќе придонесе за просечно зголемување на Бруто Домашниот Производ – БДП, за околу 4% на национално ниво; за целокупното времетраење со оперативното работење потребни се 3200 нови директни и индиректни работни места од најразлични професии... Клучен инвеститор е глобалниот деловен гигант – Групацијата TRAFIGURA или една од водечките светски дистрибутерски, трговски, логистички и производни компании. Тие се лидери во секторот на „commodities” или природни суровини кои ни се неопходни за „преживување” оваа зима, како нафта и нафтени деривати, природен гас, LPG&LNG, метали и минерали, енергија и обновливи извори на енергија. Мултинационална корпорација која има свои компании во 48 држави на сите континенти. Во финансиските резултати за 2021 година, Групацијата TRAFIGURA објави приход од 231.3 милијарди долари (што е за цели 16 пати поголем износ од македонскиот БДП!), а само за првата половина од 2022 година вкупниот приход изнесува 170.6 милијардри долари и нето профит од 4.7 милијарди долари... А ние, ние со празните реторики, бескрајните игри и одолговлекувања наместо да побараме соработка неразумно ги присилуваме да дигнат раце од инвестицијата во овој мега Проект, но и од повеќе други потенцијални проекти во нашата држава каде како партнери со Групацијата TRAFIGURA, сосема извесно и за многу краток период би можеле да постигнеме реален пресврт со забележителен економски, енергетски, финансиски и социјален прогрес.

„АКО САКАШ ДА ПОБЕДИШ, НЕ СМЕЕШ ДА ИЗГУБИШ!“

Дејан Донев — Fri, 18 Mar 2022 10:38:22 +0000

Во последниве две години под жестоки удари на глобалната пандемија, се соочуваме со последици изразени како досега незапаметена здравствена, економска, енергетска, инфлаторна и социјална криза. Инвазијата на Русија врз Украина предизвика нова економска криза со потенцијал од епски пропорции. Влеговме во уште една поголема неизвесност која се заканува да биде катастрофална за нашата национална економија со енормно зголемени притисоци од неконтролираниот раст на светско ниво кај цените на храната, суровините и енергијата. Светските економии се соочуваат со нови несигурности и предизвици кои незапирливо брзо се прелеваат од една земја во друга земја, а тоа најмногу ги загрозува посиромашните економии затоа што тоа е „смрт“ за бизнисот и инвестициските активности. Новата геополитичка, економска, енергетска и социјална реалност наметнува потреба за нов и енергичен пристап за изнаоѓање на конкретни решенија за отворените, горечки прашања. Ова е време на вонредно тешки предизвици, а во период на криза со сите елементи на „виша сила“, неизбежно се менуваат и приоритетите со цел да се изнајдат најдобри и најефикасни решенија. Во услови на вакви драматично загрижувачки состојби, мојата совест не ми дозволува да бидам само пасивен академски набљудувач и „мудар сеирџија“ кој салонски анализира, говори и пишува популистички колумни. Како одговорен граѓанин недвосмислено алармирам дека нашата држава не смее и понатаму да си дозволи „економски мазохизам“ и упорно да го игнорира неоправдано стигматизираниот потенцијал за инстантно ефектуирање на стратешки круцијална поддршка за националната економија. Неопходно е, час поскоро, да се организира конструктивен дијалог со глобалниот деловен гигант – групацијата Трафигура која е и најголемиот инвеститор во мега инвестицискиот Проект на компанијата Еуромакс Ресоурцес. Имено, Трафигура е една од водечките независни трговски, дистрибутивни, логистички и производни компании во секторот на круцијално потребните „commodities“ или берзанските суровини како нафтата и нафтените деривати, природниот гас, „green“ минерали и метали неопходни за новите технологии со кои се намалуваат ефектите од глобалните климатски промени и се овозможува постепената транзиција кон декарбонизирани и обновливи извори на „зелена“ енергија. Да потсетам, неодамна групацијата Трафигура го објави годишниот извештај за финансискиот период на 2021, кој покажува рекордно високи резултати и одлична подготвеност за уште позасилен иден развој и нови инвестиции во светот. Вкупниот промет, тргуваниот волумен, приходите и чистиот профит во 2021 се највисоки во нивната историја со што се демонстрира структурна и квалитативна конзистентност на деловните и финансиските показатели. Нивниот приход (revenue) е зголемен за 57 проценти во однос на 2020 и изнесува 231.1 милијарди долари, што е за цели 16 пати поголем износ од македонскиот БДП! Од највисокиот менаџмент на групацијата, во неколку наврати аргументирано ни порачуваат дека се целосно подготвени брзо и ефикасно да продолжат со ефектуирање на постојната инвестиција во рударскиот комплекс „Иловица-Штука“ која само за првите 2 години изнесува 350 милиони евра , а ќе обезбеди и околу 3200 директни и индиректни работни места! Доколку нашата држава и на дело манифестира реален „пријателски однос“ кон странските инвеститори , тие се веднаш спремни да стартираат и сосема нови мега-инвестициски проекти од интерес на Република Северна Македонија, посебно во стратешки важниот енергетски сектор. Во овие кризни времиња важно е да се нагласи дека тие несомнено имаат потенцијал (секако доколку нашата држава тоа би го побарала!) да помогнат со интервентно обезбедување и достава на неопходни енергенси и други круцијално важни суровини и производи!!! Во спротивно, за жал тие ќе бидат принудени неизбежно да ја покренат легитимната постапка за заштита на своите права како странски инвеститор, односно да ја активираат веќе одамна подготвената меѓународна арбитражна постапка пред „Интернационалниот центар за заштита на инвестициони спорови“ (ИЦСИД во Вашингтон), или пред ад хок Судот воспоставен во согласност со арбитражните правила на Комисијата за меѓународно трговско право на Обединетите Нации (УНЦИТРАЛ). Со оглед на планираната долгорочна функционалност на овој Проект, искуствено би се очекувало огромно оштетно финансиско побарување кон нашата држава кое ќе треба сите ние како и нашите поколенија да го отплаќаме. Треба да бидеме рационално свесни дека и самиот чин на евентуалното покренување на ваков високо профилен арбитражен спор, гласно ќе одекне во деловните и финансиски кругови во Европа и светот, што значајно ќе ја руинира репутацијата на нашата земја и ќе ја маркира на светската мапа како непосакувана и несигурна дестинација за големите странски инвестиции. Едно е сигурно - не смееме да си дозволиме таков „луксуз“ и пасивно да чекаме олујното невреме да помине, туку активно да се потрудиме и научиме да „играме“ и на поројниот дожд и силниот ветер. Да, реалноста на животот повремено наликува на машина за перење облека која те превртува, полива, те гмечи и удира, но на крај од „програмата“ излегуваш почист, поцврст и поискусен за да можеш да се справуваш со старите и нови предизвици. Во кризни времиња пасивноста, игнорантноста и деструктивноста со својата „мртва тежина“ не притискаат и се всушност најголемата неправда кон нас самите. Додека ние и понатаму упорно пимпламе со односот кон нашата колективна иднина, развиениот свет незапирливо оди напред и постојано се менува. Неопходно е конечно да развиеме способности за адаптабилност за да ги препознаеме и прифатиме промените како можности... да успееме да управуваме со промените и преку нив да реализираме прогрес и поквалитетни услови за достоинствено живеење. За сите вас кои подолго паметите, сосема е јасно дека луцидната изрека искористена во насловот на овој текст – „АКО САКАШ ДА ПОБЕДИШ, НЕ СМЕЕШ ДА ИЗГУБИШ! “, е позајмена од ултрапопуларниот комично-сатиричен италијански стрип (креиран од Max Bunker & Magnus во печат од 1969 година) насловен по централниот лик на „агентот“ – „Алан Форд“, дел од незграпната агентска група „ТНТ“ која оперира од нивното седиште – комична цвеќара во Њујорк. Стрипот изобилува со нивни дијалози набиени со надреален црн хумор и саркастични коментари кои ги исмеваат социјалните деформации на американското општество, капитализмот и расизмот. Легендарните ликови на сите „агенти“ од групата се прикажани како первертирано некомпетентни и мрзеливи, но сепак интелигентни и лукави, посебно кога тоа им одговара на нивните лични интереси… Се надевам дека и во овие тмурни времиња, дел од нивните безвременски изреки ќе измамат насмевки на вашите лица :

„Кој не сака кога може, нема да може кога сака.“
„Имало и поголеми проблеми, па не сме ги решиле.“
„Да бидеме луѓе не е тешко, па и на мајмуните им успеало.“
„Подобро да си помалку глупав отколку помалку паметен.“
„Ова се моменти за големи одлуки! Подобро е да се живее 100 години како милионер, отколку 7 дена во сиромаштија и беда!“

… Драги пријатели, од мене толку во оваа прилика а што би забележал генијалниот преведувач на стрипот за поранешна Југославија, Ненад Брикси од Хрватска – „тко разумије, схватит ќе“. Д-р Живко Груевски

Наместо празни зборови и ветувања, со конкретни акции и дела за подобар живот – СЕГА и ВЕДНАШ!

Дејан Донев — Thu, 03 Mar 2022 09:42:49 +0000

Д-р Живко Груевски Во актуелнава реалност, повеќе или помалку, целиот свет сè уште се соочува со последиците од пролонгираната пандемиска здравствена, економска, енергетска и инфлаторна криза. Ова со посебна жештина ги погоди пофрагилните економии во транзиција и развој… Во нашата држава секојдневно слушаме и гледаме за проблемите предизвикани со големото зголемување на цените на електричната енергија, прехранбените продукти и баш на сè и сешто што ги поскапува трошоците на животот и ја зголемува сиромаштијата… за протести, барања и преговори околу зголемување на минималната плата, на просечните лични доходи и пензиите, за исплата на субвенции во земјоделството и сточарството итн. Нашите градови за жал се утркуваат кој ќе биде највисоко пласиран на поразителните светски листи за најзагадени градови во светот – загаден воздух, диви депонии, загадени води, реки и речни корита, контаминирана почва (???). Според последното истражување во рамки на проектот „Стоп за питачење и злоупотреба на децата и нивното здравје“, на Здружението „Градиме иднина“, се укажува дека во нашата земја околу 4,000 деца и луѓе на поголема возраст – питачат. За жал голем број живеат под ведро небо, 18,700 деца не се во училишните клупи а 1,500 деца од ромската популација не се евидентирани со матични броеви… Секојдневно читаме за драстичниот пораст на бројот на затворени компании во минатата година. Податоците од реномираната бизнис-платформа „бизнис мрежа“ говорат дека ланската година била погубна за приближно 7,000 компании кои ставиле клуч на врата. Според економските аналитичари, кризата што ја предизвика ковид-19 ќе има последици најмалку уште десет години. Младите луѓе поради ниските плати, посебно во трудоинтензивните дејности, немаат интерес за вработување а својата среќа приоритетно ја гледаат со иселување во странство… Справувањето со пандемијата, енергетската и економската криза резултираат со сè погласни барања на бизнисите и граѓаните за помош од страна на државата, што резултираше со зголемување на нашиот државен долг на рекордни 7,1 милијарди евра, што претставува 60,9 отсто од домашниот бруто производ (БДП). Драматично вознемирувачки се најновите геополитички и безбедносни закани за глобалниот мир и глобалната економија, кои кулминираа со крајно неприфатлив воен конфликт помеѓу Русија и Украина. Светот се соочува со уште еден нов, крајно опасен предизвик по пандемијата а воените дејствија иницираа нов бран ценовни шокови. Цените на примарните производи, храната енергентите и металите дополнително растат, додека вредноста на акциите кај инвеститорите се намалуваат. Ова ќе повлијае и на процесот на закрепнување на глобалните синџири, со оглед на улогата на Русија и Украина во нив како едни од најголемите производители на суровини, енергенти, жито (пченица и пченка), неопходни метали и сите видови ѓубрива за земјоделството. Ваквите состојби неминовно ќе се одразат на растот на европската економија, веројатно е нивно негативно влијание и врз инвестициите – домашни и странски, а со тоа и влијание врз планираните економски активности. Длабоко свесни за оваа крајно загрижувачка реалност, сите ние од тимот на Euromax Resources сме искрено благодарни и горди на нашиот Борд на Директори и Групацијата ТРАФИГУРА, кои независно од неоправдано наметнатата неизвесност околу ефикасното продолжување со реализација на нашиот мега инвестициски Проект „Иловица-Штука“, уште во првата половина од минатата година благородно одлучија да одвојат наменски – интервентен буџет од 1 милион евра како конкретен израз за корпоративна, општествена одговорност! Во последниве десетина месеци се фокусиравме на финансиска и експертска поддршка посветена пред сè за – жителите од Струмичкиот и под Огражденскиот регион, преку кампањата – „Со Акција и Дела за Подобар Живот СЕГА и ВЕДНАШ!“ Се насочивме кон индивидуални проекти кои имаат директни здравствени, економски и социјални придобивки за локалното население. Проекти кои секојдневно ги допираат животите на жителите од општините Босилово, Ново Село и Струмица, приоритетно во здравствениот сектор (поддршка за Општата Болница во Струмица, Центарот за Јавно Здравје и Здрвствениот Дом Струмица), земјоделството, водоснабдувањето, туризмот и угостителството, поддршка за семејното претприемништво, на невладиниот сектор, образованието и едукацијата, спортските активности како и финансиска поддршка за настани од општ и хуманитарен карактер. Во широко спроведените активности, директно или индиректно, досега беа опфатени неколку илјади жители од регионот! Убедени сме дека на сите жители од нашата држава, веќе одамна им е прекуглава од празната реторика и лажната загриженост изразена преку бескрупулозниот говор на омраза од дежурните кочничари на развојот. Тажно и разочарувачки болно е што за целото ова време, една мала група на „инстант-локални политичари во обид“ брутално го злоупотребуваат граѓанскиот активизам за свои лични финансиски интереси одработувајќи за своите налогодавачи. Лесно е да бидеш патолошки критизер и на социјалните медиуми да пишуваш со пизма стигматизирајќи ги нивните сожители и сите оние кои се „дрзнале“ да размислуваат и постапуваат различно од нив. Тие запенавено се залагаат уште две-три генерации од жителите на Македонија да чмаат потопени во безперспективност... Далеку потешко е, а и вистински одговорен предизвик е да бидеш активен двигател и предводник на конкретни активности со вложени финансиски средства кои единствено може реално да помогнат и да креираат развој за националната економија. Euromax Resources и во оваа прилика се обврзува со несмален ентузијазам и посветеност да продолжи со кампањата „Со Акција и Дела за Подобар Живот – СЕГА и ВЕДНАШ“, како ефикасен пример на корпоративна општествена одговорност помагајќи во реализација на приоритетни проекти од интерес на СИТЕ жители независно од политичките, етничките, културните и социјални различности!

„Глобалниот деловен гигант – групацијата ТРАФИГУРА, мега инвеститор и во Македонија???“

Дејан Донев — Thu, 13 Jan 2022 09:40:16 +0000

Групацијата Трафигура е една од водечките светски, независни трговски, логистички и производни компании во секторот на „commodities“ или природни суровини и производи. Како мултинационален конгломерат, групацијата има развиена мрежа од свои компании во 48 земји на сите континенти од Земјината топка. Трафигура е и клучен инвеститор во проектната компанија Еуромакс Ресоурцес (регистрирана во Канада и јавно листирана на Берзата во Торонто „TSX") која повеќе години го развива Проектот за современ рударски комплекс на бакар „Иловица-Штука" во југоисточниот регион на нашата држава. Неодамна, Групацијата Трафигура го објави годишниот извештај за финансиската година 2021, кој покажува рекордно високи резултати и одлична подготвеност за уште позасилен иден развој. Вкупниот промет, тргуваниот волумен, приходите и чистиот профит во 2021, се највисоки во нивната историја со што се демонстрира структурна и квалитативна конзистентност на деловните и финансиските показатели. Вкупните приходи се зголемени за 57 проценти во однос на 2020, и изнесуваат 231,3 милијарди долари (што е за цели 16 пати поголем износ од нашиот БДП!), а нето профитот е скоро дуплиран од минатогодишниот, со 3,1 милијарди долари. Како резултат на ваквата впечатлива профитабилност, нивната капитална вредност порасна за 36 проценти или на 10,6 милијарди долари, што ја потврдува стабилноста и снагата на нивниот деловен и финансиски модел подржан со транспарентна финансиска комуникација и извонредно активна програма за заштита на екологијата , социјалните аспекти и успешното управување. Г-дин Џереми Веир, извршен претседател и главен извршен директор на Трафигура, забележува: „Нашите резултати во 2021 повторно поставија нови рекордни нивоа во смисла на трговскиот волумен како и во севкупната профитабилност. Горд сум дека постигнавме и одличен напредок во понатамошното диверзифицирање на нашиот бизнис со што добивме уште поважна улога во глобално подржаниот процес на транзиција кон чиста или ‘зелена’ енергија... Ова беше уште една година на сериозни мерки за закрепнување на глобалната економија од последиците на пандемијата со КОВИД19, каде се соочивме со сета фрагилност на глобалните синџири за снабдување во услови кога побарувачката нагло порасна додека логистиката и снабдувањето мака мачеа да обезбедат барем минимум од потребниот сервис за светската економија . Во вакви комплицирани услови на глобално ниво, Трафигура успеа да задржи континуиран квалитет и сигурност во функционирањето и набавувањето на неопходните суровини, производи и специјализираните услуги за постојано растечкиот број на наши деловни партнери , на сите континенти...“ Групацијата имаше впечатливо успешен старт на новиот сектор за „Обновлива Енергија" со нови инвестиции во обновливи извори и минерални суровини кои ќе бидат апсолутно неопходни во процесот на транзиција кон чиста енергија и продолжува со засилени инвестиции во пристапот кон управувањето со екологијата и социјалните аспекти диверзифицирано во сите нивни дејности. За таа цел воспоставија специјално посветен „ESG Commitee“ (Enviromental, Social, Governance) во рамките на нивниот Одбор на Директори , со кој лично претседава извршниот претседател и главен извршен директор , г-дин Џереми Веир. Овие години, секторот за чиста и обновлива енергија , конечно призна дека револуционерната транзиција мора да се ослони на современото и одржливо рударство , односно обезбедување на доволни количини минерали и метали за да се изградат и функционираат соларните панели, турбините на ветер и моќните батерии за електричните возила и „складирање" на енергијата . Справувањето со овој предизвик, ќе биде клучен елемент за да се избегне еколошката катастрофа за човештвото доколку и понатаму главно се ослонуваме на енергијата од фосилните извори. Напредниот свет сẻ појасно го согледува круцијалното значење на развојот на современото, одржливо рударство со научно-технолошко минимизирање на можните негативни влијанија врз животната средина и еко системот на планетата. Драги пријатели, во изминативе денови сите си испочеститавме Нова Година, Божиќни празници, домашни слави и имендени, со безбројни повторувања на истите фрази, зборови и пораки си посакавме добро здравје, среќа и успеси во животот. Од друга страна пак, бруталната реалност на животот безпоштедно нẻ бомбардира со десператни информации, анализи и статистики за здравствените проблеми со долготрајната пандемија, за економската и енергетска криза, ладните радијатори, загадениот воздух, води и почва, за секојдневното покачување на цените на сẻ и сешто, евидентната сиромаштија, за незапирливото иселување од земјава кон економски развиениот свет... Се научивме ли да живееме така? Се помиривме ли со тоа? Нели ви врие во желудникот безизлезноста. По природа сум непомирлив и верувам дека во секој од нас демне желбата, како предатор да нападне и загрми – за подобро, СЕГА и ВЕДНАШ. Сите сме свесни за потребата од неодложни промени, но тие одат бавно и кога се големи чинат многу. Се повторуваме дека за тоа неопходни се итни инвестиции во нашата држава. Но и со ова сознание дозволуваме инвеститорите, оние големи конгломерати кои се веќе присутни и имаат изработено проекти за да инвестираат кај нас, некој неодговорно се обидува да ги избрка. Во нашиот случај се неколкумина локални "политичари-активисти" што упорно шират омраза, го сатанизираат во јавност инвеститорот и го третираат како опасна "терористичка" организација. Со безкрајните игри и одолговлекувања , неразумно ги тераме да дигнат раце од инвестицијата во овој мега Проект како и од другите потенцијални стратешки проекти во нашата држава кои сосема извесно, за многу краток период би можеле да направат вистински позитивен економски и социјален прогрес! Кој ќе ја понесе одговорноста доколку „успееме" да ја присилиме Групацијата Трафигура да покрене легитимна постапка за заштита на своите права како странски инвеститор , односно да ја активира веќе одамна подготвената меѓународна арбитражна процедура пред „Интернационалниот Центар за Заштита на Инвестициони Спорови " (ICSID) или „ad hoc“ Судот воспоставен во согласност со арбитражните правила на - Комисијата за Меѓународно Трговско Право на Обединетите Нации (UNCITRAL)? Најеминентни меѓународни правни експерти за вакви арбитражни спорови, апсолутно се сигурни дека во овој случај постапката финално ќе резултира позитивно за инвеститорот . Со оглед на планираната долгорочна функционалност на овој Проект, искуствено би се очекувало огромно отштетно финансиско побарување кон нашата држава (веројатно над една милијарда долари!), кое ќе треба сите ние но и нашите поколенија да го отплаќаме. Треба да бидеме рационално свесни дека и самиот чин на евентуално покренување на ваков високо профилен арбитражен спор, гласно ќе одекне во деловните и финансиски кругови во светот и дефинитивно ќе ја „патосира“ репутацијата на нашата земја и ќе ја маркира на светската мапа како непосакувана и тотално несигурна дестинација за големите странски инвестиции! Искрено се надевам дека никогаш нема да дојде до остварување на ова црно сценарио. Сите ние, граѓаните на Македонија, имаме насушна потреба и од позитивни и оптимистички вести за реално посветла и прогресивна иднина... сẻ уште се надеваме конечно да видиме и чуеме за РЕШЕНИЈА, за акција и дела кои сега и веднаш ќе нẻ извлечат од досегашната депресивна фаза на живуркање и преживување. Д-р Живко Груевски

Наместо вистински „Патриотизам“, дежурните кочничари на развојот упорно ни нудат евтин „Моронизам“!

Дејан Донев — Wed, 29 Dec 2021 10:17:17 +0000

Д-р Живко Груевски Патриотизам сигурно не е кога и во 21-от век, неколку фрустрирани и лажно загрижени ликови запенавено урликаат дека се спремни дури и да “умрат“ за своите сожители и за својата земја... Вистински искрен Патриотизам чувствуваат и манифестираат само оние кои се спремни да „ЖИВЕАТ“ за доброто на своите сограѓани и за државата, но и да ЖИВЕАТ во својата држава!!! Оние првите квази-патриоти, некако перверзно уживаат само да констатираат негативности, целосно да ја елиминираат другата страна на вистината и да бидат радикално „анти-против“ критикувајќи буквално сѐ и сешто. За нив сите политичари (од власта и од опозицијата) и судиите од релевантните судови, се превртливи и корумпирани играјќи ,,пинг-понг"(?) под притисок на клетите странски и домашни инвеститори (???) Единствена цел на нивната пропаганда со популистичка реторика е да оцрнуваат, да плукаат, да стигматизираат и да создаваат апокалиптична психоза на страв од општа катастрофа. Тука посебно се гласни оние неколкумина добро платени „политичари-активисти" од профитната дружина која се нарекува „Здрава котлина“. Тие како во транс ги повторуваат небулозите од типот на „рудник на злото и смртта, труење со цијанид и токсични хемикалии, еко-геноцид…“ Странскиот инвеститор со неподнослива леснотија и дилетантизам го прикажуваат како некаква сатанистичка или терористичка организација. Со безочни манипулации и непримерен говор на омраза им се закануваат и јавно со најпогрдни зборови ги жигосуваат мноштвото нивни сограѓани, невладини и граѓански здруженија, културно-уметнички и спортски друштва, кои размислуваат слободно за својата иднина и делуваат различно од нив. Зборувам за стотици добри и вредни семејства и локални организации од Струмичкиот и под Огражденскиот регион, кои во изминативе месеци се директни корисници на грантови, донации и спонзорства кои Еуромакс и Групацијата Трафигура благородно ги овозможија како дел од кампањата за општествена одговорност со рамковен буџет до 1 милион евра - „Со Акција и Дела за Подобар Живот Сега и Веднаш!“ Драги пријатели, искрените Патриоти се исполнети со позитивна енергија и со лична акција и дела даваат максимум од своите интелектуални и професионални капацитети. Вистинските Патриоти не дозволуваат во нивните срца и мисли да се вгнезди и да надвладее негативизмот и песимизмот. Тие не прифаќаат „живот во темнина“ и секогаш се подготвени активно да се соочат и да се справат со сите предизвици, внесувајќи ентузијазам и посветеност за да ги трансформираат проблемите во решенија и можности. Големите луѓе зборуваат за визии, стратегии, акција и дела... просечните луѓе анализираат и коментираат актуелни настани и случувања, а малите луѓе, ееех тие „малите“ се занимаваат, оговараат и расправаат само за делата на другите луѓе! Ми требаше време за да разберам дека една ваква група „мали“ луѓе , всушност ништо не знаат суштински за нашиот Проект „Иловица-Штука“ и не се ниту свесни колку тоа не знаат, а што е уште пострашно очигледно не ни сакаат да дознаат... но, и покрај сѐ, тимот на Еуромакс и понатаму безрезервно и транспарентно ќе ја споделува со сите нив нашата позитивна енергија, секогаш со подадена рака подготвени за конструктивна комуникација и соработка. Говорот полн со омраза, лаги и манипулации води само кон пролонгирани страдања и колективно назадување, а говорот со толеранција, безусловна љубов и разбирање - води кон прогрес и општо добро. Ние одамна сфативме дека една омраза неможе да се неутрализира со друга омраза туку само со позитивност, затоа што комбинираната омраза има застрашувачки капацитет да уништи се околу себе. Актуелнава глобална пандемија со разорни здравствени, економски, енергетски и инфлаторни последици, на сите ни удри „шлаканица“ за освестување покажувајќи ни дека не смееме да си дозволиме таков „луксуз“ и пасивно да чекаме олујното невреме да помине, туку активно да се потрудиме и научиме да „играме“ и на поројниот дожд и силниот ветер. Реалноста на животот повремено наликува на машина за перење облека која те превртува, полива со вода, те гмечи и удира - но, на крај од „програмата“ излегуваш почист, поцврст и поискусен за да можеш успешно да се справуваш со старите и нови предизвици. Во ваквите кризни времиња, пасивноста, игнорантноста и деструктивноста со својата „мртва тежина“ нè притискаат и се всушност најголема неправда кон сите нас. Додека ние и понатаму упорно пимпламе со односот кон нашата колективна иднина, развиениот свет незапирливо оди напред и постојано се менува. Тоа наметнува неопходност од развиени способности на адаптабилност за да ги препознаеме и прифатиме „промените“ како МОЖНОСТИ... да успееме да управуваме со промените и преку нив да реализираме прогрес и поквалитетни услови за достоинствено живеење. ... И додека ги пишувам овие редови, на радио оди "It’s the most wonderful time of the year" (Andy Williams) или пак на нашиот македонски јазик „Ова е најубавиот период од годината“, познат наслов на една од најпопуларните наменски евергрин песни за Божиќните и Новогодишните празници. И да, во голем дел од светот ова е навистина најпразничниот, највеселиот и најблескавиот период од календарската година. Преовладува позитивна енергија, благородна мисла и пријатни моменти на искрена и среќна дружба со фамилијата, со пријателите, со колегите... време за широки насмевки, прегратки и споделување безусловна љубов со сите добри луѓе околу нас. Сите со возбуда гледаме во иднината која е прострена пред нас како бескрајно долг пат вечно прекриен со свежо паднат чист бел снег. Драги мои, да продолжиме понатаму по патот на иднината, внимателно, мудро, но храбро и одважно знаејќи дека секој наш чекор ќе остави видливи траги во снегот...

Во потрага по СРЕЌА и благосостојба!

Дејан Донев — Fri, 10 Dec 2021 07:48:58 +0000

Д-р Живко Груевски Со Резолуцијата на ОН 65/309 од јули 2011, едногласно прифатена од Генералното Собрание , официјално е дефинирано дека стремежот и потрагата за постигнување СРЕЌА и благосостојба е фундаментална или базично легитимна ЦЕЛ во животот на човекот. Последователната Резолуција 66/281 од 2012, го установува и формално 20 март како „Меѓународен ден на среќата“. Акламативно е заклучено дека среќата на луѓето мора да биде инкорпорирана како главна цел во развојните државни политики на сите земји членки на Обединетите Нации, во духот на глобално усогласените цели познати како „Millenium Development Goals - MDGs“. Почнувајќи од 2014 година и базирајќи се првенствено на комплексните евалуации од „Gallup World Poll“, редовно се публикува ранг-листа на државите по индексот на среќа, како „Светски извештај за среќа и квалитет на животот“. Согласно овие званични извештаи , последователно во последниве неколку години Финска е рангирана како најсреќна земја, а Финците како најсреќни луѓе во светот. За жал нашата држава во континуитет е рангирана во втората група на најмалку среќни земји во светот, а македонските граѓани се помалку среќни од сите други во соседните балкански земји. За ваквите навистина поразителни резултати , во најголема мера треба да им "заблагодариме" на нашите дежурни кочничари на развојот кои агресивно ги манифестираат своите лични фрустрации и комплекси изворно поврзани со нивниот „лузерски“ код на животна неисполнетост и нереализираност како вистински вредни личности. Овие хронично незадоволни и длабоко несреќни индивидуи упорно управуваат со своите активности гледајќи во ретровизорот и возејќи во „рикверц“, не прифаќаат промени и упорно одбиваат да ги отфрлат вкоравените предрасуди и песимистичкото чувство на губитници или судбински страдалници од памтивек кои ете никој не ги сака а странските инвеститори само ги искористуваат за нивните лукративни цели... (???) А сега да се вратам кај најсреќната земја на светот - Финска. Да, Финска е една од најзелените земји на Земјината топка... Во оваа далечна земја на северот на Европа, шумите претставуваат околу 72 проценти од територијата а езерата уште додатни 10 проценти. Воздухот, шумите, езерата и водата за пиење се еколошки извонредно чисти!!! Финска има развиено земјоделство, но исто така е и една од нај - рударските земји. Рударството таму има повеќевековна традиција и е суштински значаен сегмент на финското општество и националната економија. Во актуелниве времиња функционално оперираат со повеќе од 40 рудници на метали и неметали. Таа е водечки европски производител на никел и злато, но и значајно производство на бакар, цинк, кобалт, сребро, како и голем потенцијал за литиум. Еее, тука сигурно ќе се запрашате - како тоа Финска успеала истовремено еколошки да ја заштити својата природа , а отворила и оперира со најголемите европски рударски комплекси? Па според нашите дежурни кочничари тоа е „mission impossible“... На почетокот на овој век, како резултат на гласно изразената загриженост за зачувување на животната средина и стравот од можните трајни последици по локалните заедници, Финска поминувала низ период на силна кампања против рударството. Владата во 2012 година отворила јавен дијалог со вклучување на науката и граѓанскиот сектор , за дефинирање на националниот став и развоен правец кој Финска сака да го заземе во однос на секторот рударство. Преку конструктивен дијалог, рударството е јасно препознаено како најсигурен извор на огромни развојни можности, условено со примена на најдобрите современи технологии и стандарди. Консеквентно, Финците забрзано го усвоиле новиот акционен план со цел да ја постават нивната земја на водечката позиција - лидер за одржлива рударска индустрија на 21 век! Финскиот рударски сектор, заедно со извонредно силната индустрија на производители на рударска опрема, има одлична репутација во целиот свет. Тоа се должи пред сѐ на стриктната примена на највисоките технички, економски и еколошки стандарди, како и оние во однос на здравствената заштита. Голем број од рудниците се наоѓаат во „зелени“ региони, блиску до природни паркови, водени површини но и урбани центри. Несомнено, нивните технологии за користење на природните рудни ресурси на одржлив начин и заштита на екологијата и здравјето на луѓето, се помеѓу најнапредните во светот... Финците ги развиле до највисок степен „зелените технологии“. Од тоа , корист има целата планета затоа што Финска е одличен пример кој е јасен доказ дека современото одржливо рударство, економскиот развој и заштитата на животната средина, можат многу сложно и усогласено да се развиваат низ следните генерации!

„Додека мазохистички пимпламе со нашата иднина, неповратно ги губиме младите и работоспособни граѓани“

Дејан Донев — Sat, 04 Dec 2021 09:33:20 +0000

Д-р Живко Груевски „Младите луѓе во континуитет заминуваат од регионот и тоа веќе не е ударна вест во медиумите... Минимум еден од тројца млади луѓе на возраст 18 до 24 години, од Западен Балкан, ја потврдува својата подготвеност да ја напушти татковината... Треба конечно да ја разбереме нивната порака, а тоа е дека изборот на дестинацијата покажува точно што им недостига во нивнтото општество... Мораме да гледаме со отворени очи, да ги слушаме внимателно и најважно од се' - ургентно да дејствуваме за да им дадеме реална „причина“ да останат во својата земја.“ Ова е само мал дел од драматичните пораки кои се слушнаа од генералната секретарка на Советот за регионална соработка (РСС) на Форумот на младите од ЕУ и Западен Балкан, што неодамна се одржа во Италија. На Форумот учествуваа релевантни претставници од сите 27 земји членки на ЕУ и 6-те земји од Западен Балкан. Конкретно, што се однесува до нашата држава, последиците од економски мотивираната миграција или од „белата чума“ на 21 век се и повеќе од трагични. Според податоците од ММФ и на Светската Банка, во последниве две децении повеќе од 500.000 македонски граѓани трајно се иселени во економски развиените западноевропски и прекуокеански земји, за да си ја бараат својата среќа. Недостатокот на реални странски и домашни инвестиции генерира хронично ниска понуда на квалитетни и добро платени работни места, чувство на безперспективност, непристојно низок животен стандард кој едвај овозможува само преживување или недостоинствено живуркање без јасно препознатливи можности за прогрес. Во актуелниве кризни времиња и девастирачките економски и социјални последици од пандемиското „цунами“, енергетската криза, инфлаторните притисоци и загрижувачкото зголемување на трошоците за живот, голем дел од тие што останаа мака мачат да врзат крај со крај и се почесто гледаме разочарани, „зомбирани“ луѓе загрижени за својата, но и за иднината на своето семејство. Причините ни се добро познати и темелно изанализирани, но не само што ништо конкретно не преземаме за да ги надминеме и за да ги стопираме и избегнеме штетните последици, туку ние упорно триесетина години по ред ги повторуваме. Хронично патиме од „импотентноста“ на празните ветувања и популистички флоскули заглавени во некој синдром на самоуништување, во говорот на омраза и деструктивните пораки на дежурните кочничари на развојот... И покрај нашите политички, етнички, верски и културни различности, крајно време е СИТЕ да се обединиме во борбата против економската и енергетска криза, да се обединиме за прогрес, повисок животен стандард, посреќен и подостоинствен живот, или едноставно да се обединиме за ефикасно справување со реалните проблеми во животот на граѓаните!!! Да бидам конкретен и прецизен - Во актуелниве кризни времиња единствена реална, повторувам ЕДИНСТВЕНА мега странска гринфилд инвестиција која е веќе во нашата држава и е целосно подготвена веднаш да започне со оперативна реализација - е токму Проектот на Еуромакс Ресоурцес и глобалниот деловен гигант Групацијата Трафигура, за современ рударски комплекс за бакар „Иловица-Штука“!!! Ќе се отворат 3200 нови работни места; инвестициона изградба - буџет од 340 милиони евра; годишен извоз од 200 милиони евра; 24 милиони евра годишно во државниот буџет или кумулативно околу 500 милиони евра во вид на даноци, такси и концесиски надоместок; околу 70 милиони евра секоја година исплатени по комерцијални договори на локалните деловни партнери; зголемување на БДП за дополнителни 4% на национално ниво... Во спротивно, за жал, сосема извесно е дека државата, односно сите граѓани, ќе се соочат со најцрното сценарио - активирање на подготвениот процес за Меѓународната Арбитража со несогледливо високи финансиски штети но и дефинитивно „патосирана“ репутација на нашата држава како непосакувана и несигурна дестинација за големите странски инвестиции.

„Македонската економија – да се биде или не“

Дејан Донев — Fri, 19 Nov 2021 08:07:30 +0000

Д-р Живко Груевски Девастирачките економски и социјални последици од пандемиското „цунами“, само го мултиплицираа чувството на разочараност и бесперспективност, посебно кај младите генерации и дополнително го засилија разорниот тренд на економски мотивираната миграција. Покрај политиката, информации за неповолните економски текови, енергетската криза, инфлаторните притисоци и загрижувачкото зголемување на трошоците за живот, нападно ги диктираат насловните страници и ударните прилози на сите медиуми. Недостатокот на реални странски и домашни инвестиции генерира хронично ниска понуда на квалитетни и добро платени работни места, непристојно низок животен стандард кој обезбедува само преживување или „живуркање“ без јасно препознатливи можности за прогрес. Речиси и да нема семејство кај кое дел од нивните најблиски роднини, комшии и пријатели не се веќе иселени во некоја од економските развиени земји. Голем дел од нашата млада популација, едуцирани и во најдобра работоспособна кондиција, искрено и отворено потврдуваат дека во Македонија не ја гледаат својата иднина па затоа интензивно планираат да се иселат во странство барајќи можности за поквалитетен и посреќен живот. Сите сме помалку презаситени од напливот на мноштво аргументирани и академски елаборирани економски студии, анализи, статистички извештаи, експертски предупредувања и прогнози. Всушност, нам никогаш и не ни недостасувале стручни мислења со кои се дијагностицираат прецизно слабостите и проблемите во економијата. Но, ние хронично патиме од недостаток на храбро и одлучно соочување со реалноста и проактивно преземање на конкретни акции и дела за позитивни резултати – Сега и Веднаш! Високите достигнувања за поквалитетен, подостоинствен и посреќен живот на сите наши сограѓани се практично остварливи само преку забрзан економски развој. И да бидам директен и прецизен – Во актуелниве кризни времиња единствено реална, повторувам ЕДИНСТВЕНА мега странска гринфилд инвестиција која е веќе во земјава и е целосно подготвена веднаш да започне со оперативна реализација, е токму проектот на Еуромакс Ресоурцес и глобалниот деловен гигант Групацијата ТРАФИГУРА, за современ рударски комплекс за бакар „Иловица - Штука“!!! Да ве потсетам на фактот дека во изминативе петнаесетина години за подготвителна фаза на геолошки истражувања, проектирање, физибилити студија, изработка на меѓународно потврдена „Студија за оценка на влијанието врз животната средина и социјалните аспекти“, како и за сите други неопходни активности и професионално ангажирани домашни и странски експерти – кумулативно се инвестирани околу 50 милиони евра. Сега, за првите две години на интензивна изградба на рударскиот комплекс, обезбеден е инвестиционен буџет од околу 340 милиони евра. Во оваа фаза, околу 180 милиони евра ќе бидат исплатени по реализација на комерцијални договори со домашни компании, кооперанти од различни сектори на македонското стопанство. Во текот на планираниот период од 25 години за оперативно функционирање, по основ на „outsourcing“ сервиси, секоја година редовно ќе се исплаќаат по околу 75 милиони евра на домашните кооперанти... само по овој основ, кумулативно за период од 25 години ќе бидат исплатени околу 1,87 милијарди евра. Секоја година редовно ќе се плаќаат приближно 24 милиони евра во националниот буџет по основ на законски давачки, даноци и такси. Околу 5 милиони евра на годишно ниво ќе се слеваат директно во општинските буџети на Босилово и Ново Село. Само богати и економски развиени општини, региони и држава, можат реално да си дозволат практично реализирање на сите приоритетно планирани инфраструктурни и комунални проекти, како и одржливо инвестирање во грижата за заштита на животната средина што е од интерес за сите жители независно од нивните политички, етнички, верски или културни различности. Веднаш по започнувањето со оперативното работење, овој рударски комплекс ќе се придружи на ТОП 3 извозните компании од нашата држава со проектиран просечен извоз (зависно од берзанските цени на бакарот!) од околу 200 – 250 милиони евра годишно. Значајните приливи на девизни средства во државава во голема мерка ќе помогнат во одржувањето на билансот на плаќање во услови на трговски дефицит поради повисокото ниво на увоз во однос на извозот, ќе допринесат за ублажување на инфлаторните притисоци, зголемувањето на девизните резерви и ќе помогнат за одржување на стабилноста на националната валута... За оперативно функционирање на овој рударски комплекс потребни се над 500 директни работни места со еднакви можности за сите кандидати од различни професии и правична „родова – балансираност“ кај сите позиции. Експертскиот тим ќе помогне преку организирање и финансирање на ефикасни теоретски и практични обуки, како и индивидуални интервјуа за професионална и непристрасна проценка на секој кандидат поединечно – личните квалификации, вештини и преференции. Согласно светските искуства, тука ќе има и реална потреба од околу 2700 „индиректни“ вработувања кај сите домашни деловни партнери – кооперанти кои по комерцијалните договори за „outsourcing“ во следните 25 години се обезбедуваат најразлични сервисни услуги и потрошни добра. Несомнено фактите потврдуваат дека оваа мега странска гринфилд инвестиција во југоистокот на нашата држава, претставува неповторлива шанса за СИТЕ жители и домашните деловни партнери. Веднаш остварлива прилика за локалните и регионалните институции и јавни претпријатија долгорочно да си обезбедат квалитетно партнерство и стабилна финансиска асистенција, но секако и уникатна можност за нашата национална економија за забрзан и одржлив развој, прогрес со одлучно чекорење победнички напред! И да, сепак морам да споделам со вас дека додека ги пишував овие редови, во главата упорно ми одѕвонуваа музичките акорди и безвременската порака во текстот на култниот евергрин отпеан од рок легендата Дадо Топиќ (1978) „Ја хоќу ЖИВОТ – Болји ЖИВОТ“ ... Стремежот за постигнување СРЕЌА и подобар ЖИВОТ (Резолуција на УН – Ден на Среќата, 20-ти март) е едно од фундаменталните човекови права и возвишена ЦЕЛ!

По локалните избори – време за „отрезнување“ и соочување со стварноста на реалниот живот

Дејан Донев — Thu, 04 Nov 2021 09:58:10 +0000

Автор: Д-р Живко Груевски, директор за комуникации на Еуромакс Ресоурцес Кога ќе се изгаснат блескавите светла од адреналински потентните рефлектори за актерите на изборната сцена, сите повторно јасно ќе можеме да ги видиме нијансите кај темнината на ноќта и светлите колорити на денот. На овие локални избори во нашата држава, дежурниот „чувар“ ќе го исклучи главниот кабел за разнобојното осветлување и прегласното озвучување, ќе ги скине здодевните PR билборди на кандидатите а медиумите ќе си се вратат на нивното редовно известување за вистинските проблеми и предизвици од реалниот живот. Како и на сите претходни локални избори, кандидатите за градоначалник и советници во општинските совети, гласно ги промовираа и се натпреваруваа со многу ветувања или со подолги „листи на желби“ за приоритетни проекти кои би ги реализирале доколку го добијат мандатот од гласачите. Со мали разлики, кај сите кандидати најчесто се повторуваа ветувањата за почиста и поуредена општина, реформирана и ефикасна општинска администрација, нови или реновирани и добро опремени училишта, изградба на нови или асфалтирање на постојните локални патишта, еколошки безбедна депонија, пречистителна станица за отпадни води, реконструкција на дотраени дистрибутивни мрежи за чиста вода до сите домаќинства, урбан канализациски систем, канали за наводнување и континуирано чистење на речните корита, современо организиран развој на земјоделството и сточарството, како и ефикасни откупни центри, развој на руралниот и бањскиот туризам, поквалитетен социјален живот за младите, култура, спорт и ... Во последниве 30 години, едно големо „НО“ кое постојано се повторува е суровата реалност дека веднаш откако новоизбраната локална управа ќе биде „устоличена“, неизбежно ќе се соочи со бруталниот факт дека многу мал дел од слаткоречиво ветеното може и објективно да се оствари доколку брзо не се обезбедат стабилни и значително поголеми финансиски приходи за општинските буџети за да се обезбеди оптимално потребна само-одржливост на општините. Ноторен факт е дека успешноста на секоја локална власт не се проценува по атрактивноста на нивните ветувања и „списокот на желби“, туку само по реално остварените проекти, акција и дела од интерес за сите жители независно од нивните политички, етнички, верски и културни различности. Дури и на најквалитетните локални лидери кои ќе победат во изборниот процес, обезбедувајќи мнозинство гласови за поддршка на ветените проекти за подобар живот во општината, рацете ќе им бидат „врзани“ затоа што без директни приливи на оптимално потребни пари во општинските каси објективно нема да има можност за вистинска реализација. Всушност, само со конструктивна соработка и ефикасна координираност помеѓу локалните и централната власт, нашата држава може да обезбеди практични услови за забрзан развој во сите релевантни сектори и драстично да ги подобри и подигне на повисоко ниво реалните услови за достоинствено живеење на СИТЕ свои жители. Тука, локалното лидерство - градоначалниците и советниците во општинските совети, имаат извонредно важна улога за да помогнат во создавање на позитивна „пријателска“ средина и да понудат ефикасни решенија за да се привлечат домашните и странските инвестиции кои со себе носат нови и подобро платени работни места и повисок животен стандард. Атрактивно срочените изборни пароли и слаткоречивите ветувања имаат само краткотрајно дејство врз нашите емотивни реакции, но разумот брзо ќе не потсети дека само богати и економски развиени општини, региони и држава реално можат да си дозволат непречено реализирање на сите наведени инфраструктурни и комунални проекти, да инвестираат значително во неопходната грижа за заштита на животната средина, да обезбедат високи стандарди и технички услови во делот на хигиената и здравјето на луѓето... Или воопшто, со акција и дела да креираат квалитетни параметри за современо и среќно живеење. Да, ваквата поддршка од локалното ниво на власт е неопходна за на национално ниво државата конечно да почне ефикасно да се справува со девастирачките последици од сѐ помасовниот процес на егзистенцијално мотивирано иселување кон економски поразвиените земји како неизбежна последица од пролонгираната економска стагнација и евидентното чувство на бесперспективност кај младите генерации. И навистина, не е потребен некаков „rocket scientist“, ниту научни анализи на врвни економски експерти за да се заклучи дека само робустно инвестициско трошење и отворање на реален бизнис, производство и мултиплициран извоз, може брзо и ефикасно да ја придвижи националната економија напред. Високите достигнувања за поквалитетен и посреќен живот на сите наши сограѓани се остварливи само преку забрзан економски развој. Никако не, доколку останеме заробени од нагласениот говор на омраза преку радикално деструктивен пристап кој мазохистички сугерира само пролонгирано „живуркање и преживување“. Конгресот на локални и регионални власти на Советот на Европа (Сесија во Стразбур 26 - 28 октомври, 2021) расправа по Извештајот за Македонија во однос на „Европската повелба за локална самоуправа“ која нашата држава ја ратификуваше уште во 1997 година. Познато е дека во Извештајот е забележана позитивната клима во однос на реформата за понатамошна децентрализација и се поздравува важноста што се дава со усвојување на новата програма за одржлив локален развој 2021 - 2026. Конгресот оценува дека локалните власти реално немаат пристап до доволно финансиски средства за ефикасно извршување на нивните обврски и успешно остварување на приоритетните проекти. Затоа сугерира ургентно имплементирање на дополнителни реформски зафати за да се обезбеди соодветно и пропорционално финансирање, односно да се зголеми уделот на општините во приходите на локалниот буџет. Време е за „отрезнување“ и соочување со стварноста на реалниот живот, затоа што само со акција и дела може да стигнеме до подобар живот - Сега и Веднаш! Крајно време е сите да ги прифатиме неспорните факти - со конечна реализација на мега инвестицискиот Проект „Иловица-Штука“, Еуромакс Ресоурцес секоја година, само по основ на законски давачки, даноци и такси, ќе уплаќа приближно по 24 милиони евра во државниот буџет. Над 5 милиони евра годишно ДИРЕКТНО ќе се слеваат во буџетите на општините на чија територија функционира овој современ рударски комплекс! Речиси десеткратно ќе се зголемат даночните приходи кои директно се наплаќаат и општинските буџети на Босилово и Ново Село, со тоа, ќе бидат зголемени двојно. Дополнителните 5 милиони евра секоја година, ќе обезбедат стабилно финансирање за општините и ќе ја овозможат реализацијата на дефинираните проекти за заштита на животна средина, водоснабдувањето, инфраструктурата, образованието, поддршка на земјоделството, културата и сè друго кое ќе придонесе за брз просперитет! Безрезервно ги поддржуваме презентираните визии и приоритетните проекти од новоизбраните градоначалници на општините Струмица, Босилово и Ново Село затоа што нивната брза и ефикасна реализација ќе донесе добробит за СИТЕ жители, без разлика кому го довериле својот глас во изборниот процес. И во оваа прилика, како докажани партнери на заедницата, јавно се обврзуваме и гарантираме долгорочна финансиска и експертска асистенција убедени дека само со широка инклузивност, транспарентност, конструктивен дијалог и соработка со сите чинители ќе успееме заедно да го изградиме и оперираме современиот рударски комплекс како „win-win" капитална инвестиција со стратешко значење за прогрес и изградба на просперитетни и економски стабилни општини, регион и држава.